Ders Planı | Sosyo-Duygusal Öğrenme | Şiir dinleme ve anlama
Anahtar Kelimeler | Şiir, Duygu, Anlama, Dinleme, Empati, Duygusal Zeka, İfade, Sosyal Beceriler, RULER Yöntemi, Kendi Duyguları, Başka Duygular, Tartışma, Hedef Belirleme |
Kaynaklar | Çeşitli duygusal temalara sahip kısa şiirlerin yazılı metinleri, Ses kaydı veya video ile şiir dinletme imkanları, Kağıt ve kalem (öğrencilerin yazılı ifadeleri için), Duygu kelimeleri listesinin yazılı olduğu poster veya slayt, Rahat bir oturuş için minder veya yastıklar, Beyaz tahta veya flipchart (grup tartışmaları için) |
Kodlar | - |
Sınıf | 10. sınıf |
Disiplin | Türk Dili ve Edebiyatı |
Amaçlar
Süre: (10 - 15 dakika)
Bu aşamanın amacı, öğrencilerin şiir dinlerken sadece anlamını değil, aynı zamanda şiirin arka planındaki duygusal tonları da anlayabilmeleridir. Güçlü bir duygusal zeka geliştirmek, öğrencilerin kendilerini ve başkalarını anlamalarına yardımcı olur. Bu beceriler, hem edebi eserlerin derinliğini kavramalarına hem de sosyal ilişkilerinde daha empatik ve düşünceli bireyler olmalarına katkı sağlar. Bunun yanı sıra, öğrencilerin kendi duygularını ifade etmeleri de önemlidir; böylece becerilerini geliştirirken duygusal zihinlerini de açığa çıkaracaklardır.
Ana Amaçlar
1. Öğrencilerin dinledikleri şiirlerin duygusal tonunu anlamalarını sağlamak.
2. Şiir dinlerken duygu ve düşüncelerini ifade etme becerilerini geliştirmek.
Giriş
Süre: (10 - 15 dakika)
Duygusal Isınma Aktivitesi
Duygu Dalgalarında Yolculuk
Rehberli Nefes Egzersizi
1. Öğrencileri rahat bir oturuşa davet edin ve gözlerini kapatmalarını isteyin.
2. Derin bir nefes alarak burunlarından içeri çekmelerini, ardından yavaşça ağızlarından bırakmalarını söyleyin.
3. Bu nefes alıp verme işlemini beş kez tekrarlamalarını sağlayın, her seferinde 'Nefes al, biriktir, nefes ver, boşalt' diye hatırlatın.
4. Öğrencilerden o an hissettikleri duyguları düşünmelerini ve her nefes alış verişlerinde bu duyguları içlerine çekip, her nefes verişlerinde serbest bırakmalarını istemelerini söyleyin.
5. Egzersiz tamamlandığında öğrencilerden gözlerini açmalarını ve şu an hissettikleri hali gözlemlemelerini istemelerini tavsiye edin.
İçerik Bağlamlaştırma
Şiir, duyguların en güzel şekilde ifade edildiği bir sanattır. Birçok insan, şiir dinlerken kendini bulur, içindeki duyguları keşfeder. Günlük yaşamda karşılaştığımız stres, kaygı ya da mutluluk gibi duyguların ifadesinde şiirler önemli bir yer tutar. Özellikle gençler için, hissettikleri şeyleri anlamak ve ifade edebilmek, sosyal ilişkilerinde daha sağlıklı bir çevre kurmalarına yardımcı olur. Şiirler, sadece kelimelerden ibaret değil; birer duygusal yolculuktur. Öğrenciler, bu yolculukta hem kendi duygularını keşfedecek hem de başkalarının hissettiklerini anlamaya çalışarak empati becerilerini geliştirecekler.
Gelişim
Süre: (60 - 75 dakika)
Teori Rehberi
Süre: (20 - 25 dakika)
1. Şiir Dinleme: Şiir, kelimelerin bir araya gelerek duyguları uyandırdığı bir biçimdir. Öğrencilerin şiiri dinlerken dikkat etmeleri gereken ilk nokta, şairin ses tonudur. Örneğin, hüzünlü bir şiir dinlerken şairin sesindeki titreme ya da derin nefes alışı, duygu yoğunluğunu gösterir.
2. Duygusal Ton: Şiirlerin her biri, bir duygusal ton taşır; mutluluk, üzülme, sevgi, özlem veya hüsran gibi. Öğrencilerin, dinledikleri şiirlerin hangi duygusal tonları içerdiğini anlamaları önemlidir. Bu bağlamda, şiirin arka planındaki durumu kavramak, öğrencilere şiiri daha derinlemesine anlama fırsatı verecektir.
3. Duyguların Tanınması: Şiir dinlerken, öğrencilerin hem kendi duygularını hem de başkalarının duygularını anlamaları gereklidir. Bu aşamada, duygu sözcüklerinin zenginliği ve çeşitliliği önemlidir. 'Mutlu', 'üzgün', 'kızgın' gibi basit kelimeler yerine, 'neşeli', 'hüzünlü', 'öfkeliyiz' gibi daha zengin ifadeler kullanılabilir.
4. Yaratıcı İfade: Şiir dinlerken, duygu ve düşüncelerin ifade edilmesi gerekir. Şiirler, düşüncelerimizi ve hislerimizi açık bir şekilde ifade etme fırsatı sunar. Bu bağlamda, öğrencilerin duygusal ifadelerini geliştirmek için uygulamalı örnekler üzerinden çalışmaları yararlı olacaktır.
5. Empati Geliştirme: Şiir, öğrencilerin başkalarının duygularını anlama ve bu duygulara saygı gösterme becerisi kazandırır. Şiirleri dinlerken, öğrencilerin diğer bireylerin deneyimlerine duyarlılık geliştirmeleri önemlidir.
Sosyo-Duygusal Geri Bildirimli Aktivite
Süre: (15 - 20 dakika)
Duygusal Şiir Yolu
Öğrenciler, farklı duygusal temalara sahip kısa şiirler dinleyecekler. Bu şiirler, çeşitli duygusal tonları yansıtacak ve öğrencilerin bu duygusal tepkilerini keşfetmelerini sağlayacaktır. Her şiir dinlendikten sonra öğrencilerden, şiirle ilgili hissettikleri duyguları ve düşünceleri paylaşmaları istenecek.
1. Öğrencileri gruplara ayırın ve her gruba yoğun duygusal temalı bir şiir dinletin.
2. Şiir dinlendikten sonra, her grup kendi içlerinde duygu ve düşüncelerini tartışsın.
3. Gruplar, hissettikleri duygular doğrultusunda duygusal ifadelerini kullanarak bir sunum hazırlasın.
4. Sunumlar bittikten sonra, her grup dinlediği şiir hakkında sınıfla tartışma yapacak.
Tartışma ve Grup Geri Bildirimi
Grupların sunumları sonrasında, sınıfça duygu ifadesi üzerine bir tartışma yapılmalıdır. Burada RULER yönteminin adımlarını uygulamak, öğrencilerin hissettikleri şeyleri tanımlamalarını ve anlamalarını kolaylaştıracaktır. Öncelikle, öğrencilerin kendi hislerini tanımalarına olanak tanıyacak sorular sorulmalıdır. Örneğin, 'Bu şiir size ne hissettirdi?' gibi sorularla başlayarak, öğrencilerin hislerini etiketlemeleri sağlanmalıdır.
Daha sonra, öğrencilerin birbirlerinin duygu ifadelerini anlayabilmeleri için empati kurma üzerine odaklanılmalıdır. Bu aşamada, duyguların nedenleri ve sonuçları hakkında tartışmalar yaparak, öğrencilerin sosyal duyarlılıklarını arttıracak bir ortam oluşturulmalıdır. Böylece, öğrenciler hem kendi duygularını ifade etme konusunda hem de başkalarının duygularına saygı duyarak sosyal becerilerini geliştirmiş olacaklardır.
Sonuç
Süre: (15 - 20 dakika)
Yansıma ve Duygusal Düzenleme
Dersin sonunda öğrencilerden, dinledikleri şiirler hakkındaki duygularını ve deneyimlerini yazılı olarak ifade etmeleri istenecektir. Bu yazılı ifadeler, öğrencilerin duygusal tepkilerini ve düşüncelerini işlemeleri için bir fırsat sunar. Ayrıca, grup tartışmaları sırasında öğrencilerin karşılaştıkları zorlukları, duygularını yönetme şekillerini ve bu süreçte neler öğrendiklerini paylaşmaları teşvik edilecektir.
Amaç: Bu bölümün amacı, öğrencilerin kendi duygusal yönetim becerilerini değerlendirmelerine yardımcı olmaktır. Zorluklarla yüzleşme stratejilerini tanıyabilmeleri ve duygusal tepkilerini nasıl yönettiklerini anlamaları hedeflenmektedir. Bu yolla öğrenciler, duygusal farkındalıklarını artırarak, gelecekteki benzer durumlarla başa çıkma kapasitelerini geliştireceklerdir.
Geleceğe Bakış
Dersin sonunda, öğretmen öğrencilerle birlikte kısa bir değerlendirme yaparak, edindikleri bilgileri ve deneyimleri kullanarak kişisel ve akademik hedefler belirlemelerini isteyecektir. Öğrenciler, 'Önümüzdeki hafta dinleyeceğim bir şiirde hangi duyguları ele almak istiyorum?' veya 'Bu dersin bana kattığı şeyler sayesinde sosyal ilişkilerimde nasıl ilerlemek istiyorum?' gibi sorular üzerinden hedeflerini belirleyecekler.
Hedef Belirleme:
1. Dinlediğim şiirlerden daha fazla duygusal tonları tanımak ve anlamak.
2. Kendi duygularımı ifade ederken daha fazla kelime kullanabilmek.
3. Empati kurma becerimi geliştirmek ve başkalarının hislerine daha fazla duyarlılık göstermek.
4. Şiir dinleme pratiğimi artırmak ve edindiğim bilgilerle sosyal ilişkilere katkıda bulunmak. Amaç: Bu bölüm, öğrencilerin öğrenim süreçlerinin devamlılığını sağlamayı, kendi kendine hedef belirleme becerilerini geliştirmeyi ve dersin içeriğini kişisel gelişimlerine nasıl entegre edeceklerini düşünmelerini amaçlamaktadır. Bu yolla öğrenciler, hem akademik başarılarına hem de duygusal zekalarına katkıda bulunacak bireyler olarak yetişeceklerdir.